Afgelopen zaterdag vond er voor het eerst sinds 1995 weer eens een oploswedstrijd plaats in Friesland, de 29e editie van de jaarlijkse Henk Hagedoorn oploswedstrijd werd gehouden bij Tresoar in Leeuwarden en dat viel bij de deelnemers in de smaak. Het gebeurt nogal eens dat rond zo'n wedstrijd de vraag gesteld wordt of de partijspeler via het oplossen van problemen zijn spel verbeteren kan. Ik ken schakers die stellig beweren dat het hun creativiteit in de partij bevordert, maar zie ook dat het spel in beide spelsoorten meestal nogal verschilt. Ik probeer er altijd wel scherp op te zijn of er in partijen zaken voorbijkomen, die een raakvlak hebben met wat er in schaakproblemen gebeurt. Op het WK dames in Kalmukkië, dat ongeveer tegelijkertijd met de match in Londen werd gespeeld, zag ik in de finale die ging tussen Kateryna Lagno (RUS, 2556) en titelverdedigster Ju Wenjun (CHN, 2568), als winnende voortzetting, een fraaie Novotny voorbijkomen. Er is sprake van een Novotny als een stuk (of pion) geplaatst wordt op het snijpunt van een toren- en loperlijn van de andere kleur, daarbij dienen beide lijnafsluitingen op enig moment relevant te zijn. In problemen duizenden voorbeelden, in de partij een zeldzaamheid.

Men wil de WK-cycli samenvoegen en dan voor de titelverdedigster dezelfde rechten als voor Carlsen. Daarvan was nu geen sprake: enkele maanden nadat Ju de titel had bemachtigd stond die al weer op het spel en het aantal uitdaagsters was niet één ... maar drieënzestig. In het knock-out-format bereikte ze echter overtuigend de finale, waarin ze bij een 2-1 achterstand de nu volgende partij moest winnen om de kans op titelprolongatie te behouden.

Wit: Kateryna Lagno (2556), Zwart: Ju Wenjun (2568), 4e matchpartij in finale, WK dames Khanty-Mansiysk, 22 november 2018.


1.e4 c5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 g6 4.0-0 Lg7 5.Te1 e5 6.a3 Pge7 7.Pc3 0-0 8.Lc4 d6 9.d3 h6 10.Pd5 Kh7 11.c3 f5 12.exf5 gxf5 13.b4 Pg6 14.b5 Pa5 15.La2 Le6 16.Da4 b6 17.Ld2 Tg8 18.Tad1 Dd7 19.Ph4?



Het moment. De dekking op h4 komt vanaf a4, het andere paard geniet diagonale dekking vanaf a2, na een zet op het snijpunt van die lijnen, 19.-c4!!, Novotny!, staan beide paarden vol in. Na 20.dxc4 is de dekking van d5 terug, en komt dus 20.-Pxh4. Maar het beste antwoord op de Novotny is nog 20.Pxg6, dat zwart dan na 20-Lxd5! 21.dxc4! ook groot voordeel heeft komt doordat hij het paard kan blijven belagen: 21.-Le6! 22.Ph4 Lf6! 23.Pf3 Db7! 24.Kh1 Txg2! met een winnende aanval. 19.-Lh8?! Maar de Chinese speelt de op één na beste, wellicht is 19.-c4!! haar helemaal ontgaan. Toch is er in de partij ook voordeel. 20.Dh4 Tag8! 22.g3 Df7! 23.c4! Het moet nu toch komen van 23.-f4! met op 25.Lxa5 wellicht niet 25.-bxa5!? maar 25.-Tf8! of 25.-Lf6!!. 23.-Lf6?! 24.Pxf6+ Txf6 25.f4! 25.-Tg4! 26.Dh3 Tfg6 Lagno heeft de wereldtitel met 27.Df1! voor het grijpen. 27.Tf1 Niet slecht, maar moeilijker. 27.-Dg7 De dreiging 28.-Txg3+ is te pareren door 28.Dh5!, bij correct spel heeft zwart dan niks. 28.Kh1?? Maar hier is het niet veilig meer. 28.-Lc8! Eerst offeren, 28.-Txg3! 29.hxg3 Txg3 30.Dh5 en dan pas 30.-Lc8! kon ook. 29.Dh5 Lb7+ 30.Kg1 Txg3+! 31.hxg3 Txg3+ 32.Kf2 Tg2+ en wit gaf op.

Twee extra partijen eindigden in remise, in de volgende twee sloeg Ju Wenjun toe. Geen privileges, maar titel desondanks geprolongeerd!

Opgave 3507 was van J. Jelinek (1e EV I.Mikan-100 MT, Sachove skladba 2011)

Zelfmat in 4 zetten steeds, in A (diagram): 1.Le3! Kxe5 2.Pb8! Kd6 3.Dd8! Ke5 4.Dc7+! Pxc7#, B (e6=Loper): 1.Lc1! Kxe5 2.b8L+! Kd4 3.Tf4+ Kc3 4.Pd5+! Lxd5# en C (e6=Toren) 1.d8P! Txf6 2.Pf7+ Txf7 3.Dd8+ Td7 4.Kb8! Txd8#.

Opgave 3511
Marjan Kovacevic
1e prijs Die Schwalbe 2013


Wit begint en geeft mat op de 2e zet. Sleutelzet (3 punten) + alle matzetten die wit nodig heeft (1 punt) voor 3 januari naar:

Dolf Wissmann

Dirk Boutsstraat 53-b

8932 CP Leeuwarden

Dit e-mailadres is beschermd tegen spambots. U heeft Javascript nodig om het te kunnen zien.